Οι κόκκοι κακάο αποτελούν θεμελιώδες συστατικό της παγκόσμιας βιομηχανίας τροφίμων. Αν και συχνά καταναλώνεται έμμεσα μέσω των προϊόντων σοκολάτας, το κακάο είναι ένα ευπροσάρμοστο συστατικό με εκτεταμένες εφαρμογές. Ωστόσο, η παγκόσμια αγορά κακάο χαρακτηρίζεται από αστάθεια, με τις τιμές να παρουσιάζουν δραματικές διακυμάνσεις, ιδίως το 2024.
Αυτές οι διακυμάνσεις των τιμών μπορούν να διαπεράσουν την αλυσίδα εφοδιασμού, επηρεάζοντας το κόστος και το μέγεθος των αγαπημένων μας σοκολατένιων απολαύσεων. Για τις επιχειρήσεις και τους επενδυτές, η δυναμική της αγοράς κακάο είναι πολύπλοκη, φέρνοντας προκλήσεις και ευκαιρίες.
Η ταραχώδης πορεία της τιμής του κακάο
Η τιμή του κακάο έχει εκτοξευθεί στα ύψη το 2024, σημειώνοντας αύξηση άνω του 90% μέχρι στιγμής. Αυτό συμβαίνει μετά την αύξηση κατά 45% το 2023. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέχονται από την ActivTrades, αυτή η εξαιρετική άνοδος κορυφώθηκε τον Απρίλιο του 2024, όταν οι τιμές έφτασαν στο ιστορικό υψηλό των 11.776 δολαρίων ανά τόνο, το οποίο αντιπροσωπεύει μια εκπληκτική αύξηση 175% από την αρχή του έτους μέχρι τότε.
Γιατί αυξήθηκαν οι τιμές του κακάο;
Η άνευ προηγουμένου άνοδος των τιμών του κακάο οφείλεται κατά κύριο λόγο στη διεύρυνση του χάσματος μεταξύ της προσφοράς και της αυξανόμενης ζήτησης.
Η παγκόσμια κατανάλωση προϊόντων κακάο επιταχύνεται ραγδαία. Σύμφωνα με την Mordor Intelligence, η αγορά των κόκκων κακάο αναμένεται να αυξηθεί με ισχυρό CAGR (σ.σ. ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης) 6,81% από το 2024 έως το 2029, φτάνοντας σε αξία 23,97 δισ. δολάρια μέχρι το 2029 (από 17,24 δισ. δολάρια που εκτιμάται ότι θα είναι το 2024). Η ανάπτυξη αυτή φαίνεται να τροφοδοτείται από την αυξανόμενη όρεξη και ζήτηση για ποικίλα προϊόντα σοκολάτας, από τη σοκολάτα γάλακτος και τη μαύρη σοκολάτα μέχρι τα brownies και τα λειτουργικά ροφήματα.
Επιπλέον, η αγορά της βιομηχανικής σοκολάτας παρουσιάζει σημαντική ανάπτυξη. Η Research and Markets εκτιμά CAGR 4,5% μεταξύ 2023 και 2030, με την αγορά να φτάνει τα 81,8 δισ. δολάρια ΗΠΑ μέχρι το 2030.
Η ανάπτυξη αυτή αποδίδεται στην αυξανόμενη ζήτηση των καταναλωτών για γλυκίσματα, στην ακμάζουσα βιομηχανία αρτοποιίας και στην αυξανόμενη δημοτικότητα των premium και βιολογικών επιλογών σοκολάτας. Η επέκταση της μεσαίας τάξης στις αναδυόμενες οικονομίες, σε συνδυασμό με την τεχνολογική πρόοδο στην παραγωγή σοκολάτας, ωθεί περαιτέρω την ανάπτυξη της αγοράς.
Αυτοί οι παράγοντες υπογραμμίζουν συλλογικά την ισχυρή και αναπτυσσόμενη αγορά κακάο και προϊόντων σοκολάτας, εντείνοντας την πίεση στην προσφορά κακάο, η οποία γίνεται όλο και πιο περιορισμένη, καθώς η παραγωγή κακάο δυσκολεύεται να συμβαδίσει.
Η παγκόσμια αγορά κακάο παλεύει με ένα σοβαρό έλλειμμα προσφοράς από το 2020. Η Δυτική Αφρική, το επίκεντρο της παραγωγής κακάο, που αντιπροσωπεύει το 70% της παγκόσμιας παραγωγής, έχει επηρεαστεί δυσανάλογα.
Η σοβαρότητα της κατάστασης έχει επιδεινωθεί την περίοδο 2023 – 2024. Σύμφωνα με το τριμηνιαίο δελτίο στατιστικών στοιχείων για το κακάο του Μαΐου 2024 του Διεθνούς Οργανισμού Κακάο, το έλλειμμα προβλέπεται τώρα να είναι ακόμη μεγαλύτερο από ό,τι είχε αρχικά προβλεφθεί.
Η απότομη πτώση των τιμών του κακάο που παρατηρήθηκε τον Ιούνιο του 2024 επηρεάστηκε πιθανότατα κυρίως από τις αναφορές για ευνοϊκές καιρικές συνθήκες σε βασικές περιοχές παραγωγής κακάο, οι οποίες ενίσχυσαν την αισιοδοξία για την επερχόμενη κύρια σοδειά 2024 – 2025.
Αυτές οι θετικές προοπτικές μετρίασαν τις ανησυχίες της αγοράς σχετικά με τις συνεχιζόμενες ελλείψεις προσφοράς, σύμφωνα με την ICCO. ωστόσο, είναι σημαντικό να ληφθεί υπόψη ο ρόλος των κερδοσκοπικών συναλλαγών στην αύξηση της μεταβλητότητας των τιμών. Η ραγδαία άνοδος των τιμών τον Απρίλιο του 2024, όπως επισημαίνεται από το Bloomberg, υπογράμμισε την ευαισθησία της αγοράς σε κερδοσκοπικές δραστηριότητες. Τον Ιούνιο, οι έμποροι ενδέχεται να επωφελήθηκαν από την αύξηση των τιμών υιοθετώντας στρατηγική ανοικτών πωλήσεων, συμβάλλοντας στην πτώση των τιμών.
Τι θα πρέπει να περιμένουν τώρα οι έμποροι;
Κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων μηνών, οι τιμές έχουν αυξηθεί κατά περίπου 20%, φλερτάροντας με τις τιμές κλεισίματος του Απριλίου. Όπως είδαμε, ο υποκείμενος καταλύτης για αυτή την άνοδο είναι ένα παγκόσμιο έλλειμμα κακάο που σπάει ρεκόρ, ύψους 475.000 τόνων που προβλέπεται για την περίοδο 2023 – 2024, το οποίο οφείλεται κυρίως στις προκλήσεις της παραγωγής στη Δυτική Αφρική, σύμφωνα με το Bloomberg.
Ενώ η αγορά αναμένει επιστροφή σε συνθήκες πλεονάσματος κατά την επόμενη περίοδο, οι ειδικοί προβλέπουν σταδιακή εξομάλυνση των τιμών εντός ενός ιστορικά υψηλού εύρους τιμών από 4.000 έως 6.000 δολάρια ανά τόνο κατά τον επόμενο ενάμιση χρόνο, όπως προβλέπει η Citigroup.
Παρά τις προοπτικές αυτές, οι συνεχιζόμενοι περιορισμοί της προσφοράς, σε συνδυασμό με την ισχυρή ζήτηση, υποδηλώνουν ότι οι τιμές θα παραμείνουν σημαντικά υψηλότερες από τους ιστορικούς μέσους όρους για το προσεχές μέλλον.
