Στην ενεργειακή αξιοποίηση των υπολειμμάτων, στοχεύει ο ΦΟΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας, με τα οφέλη να είναι περιβαλλοντικά και οικονομικά. Η ιδέα της Εγνατίας Διαχείρισης Απορριμμάτων αποτελεί μία αναπτυξιακή πρόταση του Φορέα, που ενισχύει και την αντιμετώπιση της ενεργειακής αυτονομίας της χώρας. Πρακτικά αναμένεται να φέρει στην Ελλάδα την ενεργειακή αξιοποίηση των υπολειμμάτων, ενώ ήδη η πρόταση έχει ενταχθεί και στον Εθνικό Σχεδιασμό ενώ παράλληλα, ο ΦΟΔΣΑ σχεδιάζει την υλοποίηση των ενεργειακών κοινοτήτων στην Κεντρική Μακεδονία βάση της νομοθεσίας για ΑΠΕ (ανανεώσιμες πηγές ενέργειας), βλέποντας την αναγκαιότητα λόγω της ενεργειακής κρίσης.
Ο Πρόεδρος του ΦΟΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας και Πρόεδρος Δ.Σ. στον Δήμο Πυλαίας – Χορτιάτη, κ. Μιχάλης Γεράνης εξηγεί στο thestival.gr ότι την Β. Ελλάδα την διατρέχει η Εγνατία Οδός, η οδός που την ένωνε ουσιαστικά και την οδηγούσε στην ανάπτυξη και την ευημερία. «Με την συμμετοχή όλων μας, όλων των εμπλεκομένων στη διαχείριση αστικών απορριμμάτων στη βόρεια Ελλάδα θα γίνει η δικιά μας Εγνατία Διαχείρισης Απορριμμάτων, ως κοινή προσπάθεια της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, της Δυτικής Μακεδονίας, της Κεντρικής Μακεδονίας, της Ηπείρου και της Θεσσαλίας (για την αντιμετώπιση, μια για πάντα του θέματος της διαχείρισης των αποβλήτων».
Οικονομικά οφέλη
Στην πράξη τα υπολείμματα που προκύπτουν θα οδηγούνται (μέσω της σύγχρονης πλέον Εγνατίας οδού ή/και μέσω της σιδηροδρομικής υποδομής), σε ένα κεντρικό σημείο, ένα εργοστάσιο που θα δημιουργηθεί στην Κοζάνη, για την ενεργειακή αξιοποίησή τους. Όπως εξηγεί ο κ. Γεράνης, η προσέγγιση αυτή βρίσκεται σε πλήρη αρμονία με την ανακοίνωση της 26ης Ιανουαρίου 2017 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο: «Ο ρόλος της παραγωγήςενέργειαςαπό απόβλητα στην κυκλική οικονομία». «Οι συγκυρίες για την χώρα μας έκαναν την ιδέα της Εγνατίας Διαχείρισης Απορριμμάτων ακόμα πιο ουσιαστική, πιο συγκεκριμένα, εκείνη την περίοδο ήταν που είχε αποφασιστεί και η απεμπλοκή της χώρας μας από την παραγωγή ενέργειας μέσω του λιγνίτη (απολιγνιτοποίηση)», εξηγεί ο ίδιος.
Εξηγεί πως μια βασική εκτίμηση στο πεδίο της ενέργειας, με βάση και τις ποσότητες των απορριμμάτων που διαχειρίζεται ο ΦΟΔΣΑ κατά μήκος της Εγνατίας διαχείρισης (υπολογίζονται σε 450.000 τόνους ανά έτος, βάσει τον ήδη υλοποιούμενων και προς υλοποίηση έργων των περιοχών που αναφέρθηκαν προηγουμένως) έχει υπολογιστεί πως τα ενεργειακά οφέλη της Εγνατίας θα είναι μεταξύ άλλων:
η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ισχύος σχεδόν 30 MW ικανής να καλύψει τις ανάγκες 70.000 νοικοκυριών.
η παραγωγή θερμικής ενέργειας ισχύος σχεδόν 90 MWικανής να καλύψει τις ανάγκες 85.000 νοικοκυριών.
η μείωση της ποσότητας προς ταφή κατά 90%.
η εξοικονόμηση 80 στρεμμάτων η σχεδόν 11 γηπέδων ποδοσφαίρου ανά έτος από τις ανάγκες για νέους ΧΥΤΑ.
η δημιουργία 400-500 νέων μόνιμων θέσεων εργασίας
Κυκλική οικονομία και «έξυπνη» διαχείριση απορριμμάτων
Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας είναι η πρώτη περιφέρεια που ξεκινάει την ολοκληρωμένη διαχείριση βιοαποβλήτων, με την προμήθεια εξοπλισμού συλλογής βιοαποβλήτων στους 38 Δήμους της ΠΚΜ (απορριμματοφόρα οχήματα συλλογής βιοαποβλήτων, κάδων και κλαδοτεμαχιστών). Ο κ. Γεράνης σημειώνει πως: «Οι έξυπνες τεχνολογίες όσο καλές και αν είναι χρειάζονται ανθρώπους για να λειτουργήσουν και εμείς στην κεντρική Μακεδονία έχουμε βάλει στοίχημα και θα κερδίσουμε όχι μόνο στην καινοτομία αλλά και στην έξυπνη διαχείριση από ανθρώπους». Υπογραμμίζει πως η έξυπνη διαχείριση απορριμμάτων είναι το «κλειδί» για την μετάβαση στο νέο οικονομικό μοντέλο (κυκλική Οικονομία).
Αναπτύσσοντας τους στόχους της κυκλικής οικονομίας στην ΠΚΜ, για το 2030 ο κ. Γεράνης τονίζει ότι η μετάβαση από το σημερινό γραμμικό μοντέλο (παραγωγή-κατανάλωση-απόρριψη-ταφή) στο νέο κυκλική μοντέλο (πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση, ανάκτηση ενέργειας, ελαχιστοποίηση ταφής) αποτελεί μια παγκόσμια πρόκληση. Εξηγεί πως το πλαίσιο Ευρωπαϊκών Στόχων της Κυκλικής Οικονομίας για την Ελλάδα πέραν των περιβαλλοντικών ωφελειών θα υπάρχει και σημαντική τοπική ανάπτυξη και «πράσινες» θέσεις εργασίας.
Αναφερόμενος στους στόχους της Ελλάδας και της ΠΚΜ, στο πλαίσιο της μετάβασης στην Κυκλική Οικονομία έως το 2030, τονίζει ότι:
από το 80% ταφής υπολειμμάτων που έχουμε σήμερα θα πρέπει να φτάσουμε στο 10%
από το 20% επαναχρησιμοποίηση-ανακύκλωση που έχουμε σήμερα θα πρέπει να φτάσουμε στο 60%
από το 0% σχεδόν πρόληψη σπατάλης τροφίμων σήμερα , στο 30% το 2030
από το 30% περίπου χωριστή συλλογή φιαλών pet σήμερα, σε 90% το 2030
από το 3% περίπου δείκτη κυκλικότητας της οικονομίας μας, σήμερα, στο 30% το 2025-2030
Κυκλική καινοτομία στην πράξη
Για να επιτευχθούν τα παραπάνω, ο Πρόεδρος του ΦΟΔΣΑ Κ.Μ. εξηγεί ότι υπάρχουν μέτρα καινοτόμα που πρέπει να εφαρμοστούν στην πράξη, αφού είναι νομοθετημένα (Ν.4819/2021) για τα έτη 2022, 2023:
Χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων (κουζίνας, κήπου) με σύστημα νέου καφέ κάδου και κομποστοποίηση του σε μονάδες διαδημοτικές, για παραγωγή compost υψηλής ποιότητας.
Εφαρμογή συστήματος Πληρώνω όσο Πετάω για Επιχειρήσεις από 1.1.2023 (Ξενοδοχεία, Βιομηχανίες) σε Δήμους άνω των 20.000 κατοίκων και για πολίτες σε Δήμους μεγάλους άνω των 100.000 κατοίκων
Χωριστή συλλογή και ανακύκλωση στις σχολικές μονάδεςαπό την επόμενη σχολική χρονιά 1.9.2022 σε απόβλητα συσκευασιών, βιοαπόβλητα, και έντυπο χαρτί.
Δημιουργία ενός Πράσινου Σημείου και ενός ΚΔΕΥ – Κέντρο Δημιουργικής Επαναχρησιμοποίησης και Επισκευής ανά Δήμο, όπου θα συλλέγονται από Δήμο ή θα μεταφέρονται και από πολίτες επαναχρησιμοποιήσιμα και ανακυκλώσιμα υλικά (όπως χαρτί-πλαστικό -μέταλλο – γυαλί- είδη οικιακής χρήσης-ογκώδη- έπιπλα κλπ)
Λειτουργία συστήματος επιστροφής εγγύησης για τις φιάλες ποτών με την επιστροφή της άδειας φιάλης στα σημεία πώλησης, ώστε να προωθηθεί περαιτέρω για ανακύκλωση.
«Αναγκαίο το “πάντρεμα” της 4ης βιομηχανικής επανάστασης με την κυκλική οικονομία»
Ο ίδιος έχει επισημάνει ότι είναι αναγκαίο να «παντρέψουμε» την 4η Βιομηχανική Επανάσταση με την Κυκλική Οικονομία. Εξηγεί πως βρισκόμαστε σε μια περίοδο ραγδαίων και καθοριστικών αλλαγών σε όλο τον κόσμο. Η πανδημία επιταχύνει αυτές τις αλλαγές και δημιουργεί ένα νέο τοπίο. «Ο πυρήνας των αλλαγών εντοπίζεται στην εν εξελίξει 4η Βιομηχανική Επανάσταση, την επανάσταση της τεχνητής νοημοσύνης, των ρομπότ, των αυτόνομων οχημάτων και του διαδικτύου.Τα παραπάνω δημιουργούν νέα δεδομένα στον τρόπο που παράγονται, χρησιμοποιούνται και ολοκληρώνουν τον κύκλο ζωής τους όλα τα προϊόντα.Στα μοντέλα διακυβέρνησης που γίνονται όλο και πιο ψηφιακά και στις εργασιακές σχέσεις, με επέκταση της τηλε-εργασίας», αναφέρει.
Εξηγεί ωστόσο πως το πρόβλημα είναι ότι πλάι στις τεράστιες δυνατότητες που φέρνει η 4η Βιομηχανική Επανάσταση, έχει δύο σημαντικές ιδιαιτερότητες. «Πρώτον, μοιάζει να είναι η μεγαλύτερη, ταχύτερη αλλά και πιο ριζοσπαστική βιομηχανική επανάσταση που γνώρισε ποτέ ο πλανήτης. Δεύτερον, δεν μπορεί να υλοποιηθεί όπως όλες οι προηγούμενες. Τι εννοώ; Εννοώ ότι όλες οι προηγούμενες έφεραν τεράστια πρόοδο, παραγωγική, τεχνολογική, οικονομική αλλά και πολιτική. Όμως, μαζί με την πρόοδο έφεραν και μεγάλη ατμοσφαιρική ρύπανση».
«Ο μόνος τρόπος για να μην εξελιχθεί η 4η Βιομηχανική επανάσταση όπως η προηγούμενη, είναι να “παντρέψουμε” την 4η βιομηχανική επανάσταση με την κυκλική οικονομία. O συνδυασμός κυκλικής οικονομίας και 4ης βιομηχανικής επανάστασης ενέχει μεγάλες ελπίδες για ένα πιο βιώσιμο πλανήτη, με περισσότερη ευμάρεια, κοινωνική δικαιοσύνη και παραγωγή πλούτου για όλη την ανθρωπότητα», καταλήγει ο κ. Γεράνης.
