Η ώρα των απολογιών έφτασε για τους 21 συλληφθέντες που κατηγορούνται για την συμμετοχή τους στο κύκλωμα πολεοδόμων της Χαλκιδικής και από σήμερα το πρωί θα ξεκινήσουν να περνούν το «κατώφλι» του ανακριτή Πολυγύρου προκειμένου να δώσουν εξηγήσεις.
Εις βάρος τους ο προϊστάμενος της εισαγγελίας άσκησε κακουργηματικές διώξεις – κατά περίπτωση – για διεύθυνση και συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση, συμμορία, δωροληψία υπαλλήλων, άμεση συνεργεία σε αυτό και νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές πράξεις.
Πρόκειται για τέσσερις υπαλλήλους Διεύθυνσης και υπηρεσίας Δόμησης, δύο μέλη Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής Περιφερειακής Ενότητας και 15 ιδιώτες, η πλειοψηφία των οποίων με συναφή επαγγελματική δραστηριότητα ( αρχιτέκτονας, μηχανικός, πολιτικός μηχανικός, τοπογράφος), ενώ συγκατηγορούμενοί τους είναι ακόμη 86 άτομα, τα οποία, συνέδραμαν περιστασιακά τη δράση των οργανώσεων ή επωφελούνταν από αυτή («πελάτες») ή ακόμη προέβησαν στην τέλεση άλλων αξιόποινων πράξεων, εκτός πλαισίου δράσης των εγκληματικών οργανώσεων.
Για τη διερεύνηση της υπόθεσης προηγήθηκαν καταγγελίες σύμφωνα με τις οποίες υπάλληλοι υπηρεσιών Δόμησης σε περιοχές της Βόρειας Ελλάδας, λάμβαναν χρηματικά ωφελήματα, προκειμένου να επιτρέψουν παράνομες οικοδομικές εργασίες, καθώς και να εκδώσουν παράνομες οικοδομικές άδειες.
Οι τρεις εγκληματικές οργανώσεις
Από την έρευνα της ΕΛ.ΑΣ. και τη συνδυαστική αξιολόγηση του προανακριτικού υλικού που συγκεντρώθηκε, με τη συνδρομή και υπαλλήλου της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, διαπιστώθηκε η ύπαρξη τριών εγκληματικών οργανώσεων, που δρούσαν τουλάχιστον από τον περασμένο Μάιο, έχοντας κοινό πεδίο την τέλεση ομοειδών αξιόποινων πράξεων σε σχέση με την οικοδομική δραστηριότητα σε περιοχές της Βόρειας Ελλάδας.
Ειδικότερα, η πρώτη εγκληματική οργάνωση που φαίνεται ότι είχε συγκροτηθεί τουλάχιστον από τον μήνα Μάιο του έτους 2024, ήταν επιχειρησιακά δομημένη, με διαρκή δράση και διακριτούς ρόλους, ενώ διευθύνονταν από δύο υπαλλήλους Υπηρεσίας Δόμησης της Βόρειας Ελλάδας, οι οποίοι εκμεταλλευόμενοι την ιδιότητά τους, συντόνιζαν και τα υπόλοιπα 14 μέλη της εν λόγω οργάνωσης, προκειμένου να προβαίνουν σε ενέργειες ή παραλείψεις που ανάγονται ή (σε κάποιες περιπτώσεις) αντίκεινται στα υπηρεσιακά τους καθήκοντα. Επιπλέον, σε ορισμένες περιπτώσεις, μέσω των μελών της οργάνωσης, εξανάγκαζαν ενδιαφερόμενους πολίτες να τους καταβάλλουν αθέμιτα χρηματικά ωφελήματα ή να τους καταβάλουν μεγαλύτερα σε περίπτωση που τα χρηματικά ωφελήματα δεν τους ικανοποιούσαν, υπό την απειλή της μη διεκπεραίωσης των γραφειοκρατικών διαδικασιών ή την επίκληση διαφόρων άλλων προφάσεων (ελλιπή δικαιολογητικά, μεγάλο φόρτο εργασίας).
Οι δύο «εγκέφαλοι» της συγκεκριμένης οργάνωσης, λόγω της πολύχρονης θητείας τους στην Υπηρεσία και εκμεταλλευόμενοι τόσο τις παθογένειες στη λειτουργία της Υπηρεσίας Δόμησης (το δαιδαλώδες νομικό πλαίσιο που διέπει την εν γένει λειτουργία των Υπηρεσιών Δόμησης, τις καθυστερήσεις στην έκδοση των σχετικών αδειών επικαλούμενοι μεγάλο φόρτο εργασίας και έλλειψη προσωπικού), όσο και την ραγδαία αύξηση της οικοδομικής δραστηριότητας στην περιοχή αρμοδιότητάς τους, καθώς και το έντονο ενδιαφέρον ακόμη και από ξένους επενδυτές, ανέπτυξαν σχέσεις αθέμιτης συνδιαλλαγής και ενέταξαν στην εγκληματική τους δράση συγκεκριμένους ιδιώτες-μηχανικούς, οι οποίοι ανέλαβαν να διεκπεραιώνουν τις γραφειοκρατικές διαδικασίες για λογαριασμό των πελατών τους, ζητώντας ή λαμβάνοντας αθέμιτα χρηματικά ωφελήματα από τους ιδιώτες επαγγελματίες.
Επιπλέον, πέραν του συντονισμού της δράσης της Εγκληματικής Οργάνωσης, συμμετέχουν και οι ίδιοι στη δράση της, αναλαμβάνοντας από κοινού ή ατομικά ο καθένας, λόγω των καθηκόντων και της ιδιότητάς τους, να προβούν σε συγκεκριμένες ενέργειες ως προς την έκδοση των διοικητικών πράξεων. Ο πρώτος, ως Προϊστάμενος και πολιτικός μηχανικός, εξασφάλιζε την ανάθεση (χρέωση) των επίμαχων αιτήσεων είτε στον εαυτό του είτε στον δεύτερο κατηγορούμενο με ηγετικό ρόλο. Αυτός με τη σειρά του, ως αρμόδιος υπάλληλος και τοπογράφος, προέβαινε στον έλεγχο των τοπογραφικών διαγραμμάτων και στις απαραίτητες σε ορισμένες περιπτώσεις διορθώσεις, ώστε να προσδώσει νομιμοφάνεια στην έκδοση των επίμαχων διοικητικών πράξεων, οι οποίες εκδίδονται κατά παράβαση των πολεοδομικών διατάξεων.
Μάλιστα, τα εν λόγω διευθύνοντα μέλη είχαν καταρτίσει και «τιμοκατάλογο» με τα χρηματικά ποσά που ζητούσαν, ανάλογα με το είδος της διοικητικής πράξης που αναλάμβαναν να διεκπεραιώσουν. Ενδεικτικά, τα αθέμιτα χρηματικά ωφελήματα κυμαίνονταν, στην κατά προτεραιότητα διεκπεραίωση διοικητικών πράξεων, από 150 έως 1.000 ευρώ και στην έκδοση διοικητικών πράξεων με παράκαμψη ή κατά παράβαση της νόμιμης διαδικασίας, από 1.000 έως 20.000 ευρώ.
Μάλιστα, τα μέλη της οργάνωσης αυτής, επιδείκνυαν ιδιαίτερη προσοχή και λάμβαναν μέτρα προστασίας, αποκρύπτοντας επιμελώς τα αθέμιτα χρηματικά ωφελήματα, τοποθετώντας αυτά σε φακέλους, ενώ κατά τις επικοινωνίες τους χρησιμοποιούσαν κωδικοποιημένη και συνθηματική φρασεολογία, όπως «σχέδια», «αυγά», «χήνες», «χαρτί» και «στρέμματα» για τα χρηματικά ποσά που λάμβαναν και «δάχτυλα» για τον προσδιορισμό του ύψους του χρηματικού ποσού που λάμβαναν.
Η δεύτερη εγκληματική οργάνωση
Η δεύτερη εγκληματική οργάνωση, είχε συγκροτηθεί τουλάχιστον από τον Αύγουστο του έτους 2024, με διαρκή δράση μέχρι την 10-12-2024 όπου συνελήφθησαν.
Σχετικά με τον τρόπο δράσης της, αποτελούνταν από δύο άτομα και συγκεκριμένα, υπάλληλο Διεύθυνσης Δόμησης και ιδιώτη μηχανικό. Ο πρώτος ήταν υπεύθυνος για τον έλεγχο και την διεκπεραίωση των γραφειοκρατικών διαδικασιών, οι οποίες περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων την έκδοση των οικοδομικών αδειών και τον έλεγχο των αυθαιρέτων κατασκευών, την διενέργεια αυτοψιών και την επιβολή των αντίστοιχων κυρώσεων. Έχει μακροχρόνια θητεία στην συγκεκριμένη Υπηρεσία και έχει αποκτήσει την αναγκαία πείρα και εξειδίκευση, γνωρίζοντας άριστα το ευρύτερο πλαίσιο των διαδικασιών και το νομικό πλαίσιο που διέπει την εν γένει λειτουργία της.
Ο ιδιώτης μηχανικός αναλάμβανε περιπτώσεις όπου οι ενδιαφερόμενοι προέβαιναν είτε σε αυθαίρετη δόμηση είτε σε υπαγωγή-τακτοποίηση μιας αυθαίρετης κατασκευής, η οποία παράγει άμεσα ευνοϊκά αποτελέσματα για τον ενδιαφερόμενο, κατά παράβαση των σχετικών διατάξεων.
Οι περιπτώσεις αυτές διαχωρίζονται σε δύο κατηγορίες:
Αυθαίρετες κατασκευές που είχαν ανεγερθεί μετά το έτος 2011, τις οποίες αναλάμβανε να τις υπαγάγει ως υφιστάμενες προ του έτους 2011, ήτοι στις ευεργετικές διατάξεις του Ν.4495/2017, ώστε οι ενδιαφερόμενοι να μην καταβάλλουν τα προβλεπόμενα πρόστιμα ανέγερσης και διατήρησης, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις προέβαινε και στην σχετική νομιμοποίησή τους. Η συγκεκριμένη διαδικασία υπαγωγής-τακτοποίησης μιας αυθαίρετης κατασκευής παράγει άμεσα ευνοϊκά αποτελέσματα για τον ενδιαφερόμενο, ήτοι την εφαρμογή ευνοϊκών διατάξεων για την μη επιβολή των προστίμων ανέγερσης και διατήρησης των αυθαίρετων κτισμάτων. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, επιτυγχάνει, δια της παράνομης υπαγωγής τους, τον προσπορισμό αθέμιτου οφέλους για τους ενδιαφερόμενους και κατ’ επέκταση την απορρέουσα εξ αυτού οικονομική ζημία-βλάβη του Ελληνικού Δημοσίου από την μη είσπραξη των προστίμων αυτών.
Η δεύτερη κατηγορία ήταν οι αυθαίρετες κατασκευές, τις οποίες οι ενδιαφερόμενοι σχεδίαζαν να ανεγείρουν κατά παράβαση των πολεοδομικών διατάξεων, στις οποίες προσέδιδε νομιμοφάνεια με την έκδοση έτερης διοικητικής πράξης, διαφορετική από τις εργασίες που είχαν σκοπό να πραγματοποιήσουν, αποφεύγοντας με τον τρόπο αυτό τις αυστηρές κυρώσεις που προβλέπει η σχετική νομοθεσία.
Κατά το κατηγορητήριο, ο ιδιώτης μηχανικός παρείχε τα απαραίτητα εχέγγυα ασφαλείας για την απρόσκοπτη διεξαγωγή των έκνομων ενεργειών, καθώς διασφάλιζε ότι σε περιπτώσεις σχετικής καταγγελίας θα προέβαινε σε ενέργειες ή παραλείψεις του, που ανάγονται ή αντίκεινται στα καθήκοντά του για να μην αποκαλυφθεί η έκνομη δράση τους ή για να εξασφαλιστεί η ευνοϊκότερη μεταχείριση των εμπλεκομένων, ενέργειες για τις οποίες λάμβανε αθέμιτα χρηματικά ωφελήματα. Εκτός από αυτό, ο συγκεκριμένος κατηγορούμενος παρείχε τις απαραίτητες οδηγίες ώστε οι αυθαίρετες εργασίες να έχουν νομιμοφάνεια.
Όπως διαπιστώθηκε από την έρευνα, κατά το ερευνώμενο χρονικό διάστημα, στο πλαίσιο δράσης της Εγκληματικής Οργάνωσης, αλλά και εκτός αυτής, ο ιδιώτης μηχανικός, προέβη στην έκδοση διοικητικών πράξεων (Βεβαιώσεων Όρων Δόμησης και Απαιτούμενων Εγκρίσεων, Προεγκρίσεων και Εγκρίσεων Οικοδομικών Αδειών, Αδειών Δόμησης, Υπαγωγή Αυθαιρέτων Κατασκευών κλπ.), σε τουλάχιστον 14 περιπτώσεις για τις οποίες ζήτησε ή/και έλαβε αθέμιτα οικονομικά ωφελήματα συνολικού χρηματικού ποσού τουλάχιστον 59.800 ευρώ.
Η τρίτη εγκληματική οργάνωση
Η τρίτη εγκληματική οργάνωση, έχει συγκροτηθεί τουλάχιστον από τον Ιούλιο του έτους 2024 και δρούσε έως και την ημέρα της εφόδου που πραγματοποίησε η ΕΛ.ΑΣ.
Αποτελούνταν από δύο μέλη Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής Περιφερειακής Ενότητας σε περιοχή της Βόρειας Ελλάδας, από το οποία το ένα και υπάλληλος Τμήματος Πολεοδομικού Σχεδιασμού, καθώς και ιδιώτη μηχανικό. Πιο αναλυτικά, οι υπάλληλοι- μέλη, μεταξύ άλλων, εξασφάλιζαν την έγκριση του αρμόδιου συμβουλίου για αρχιτεκτονικές μελέτες ενώ κατήρτιζαν και πλαστά πρακτικά του συμβουλίου και τα χρησιμοποιούσαν για την έκδοση οικοδομικών αδειών.
Παράλληλα, με τη συμμετοχή του τρίτου μέλους της οργάνωσης, αναλάμβαναν να συντάξουν οι ίδιοι τις αρχιτεκτονικές μελέτες που θα υποβάλλονταν προς εξέταση στο Συμβούλιο ή υποδείκνυαν τον τρόπο σύνταξης-έκδοσης αυτών, ώστε να επιτύχουν με βεβαιότητα την έγκρισή τους.
Σημειώνεται ότι στη δράση της τρίτης εγκληματικής οργάνωσης συμμετείχαν κατά περίπτωση τόσο, ένα από τα ηγετικά στελέχη της πρώτης οργάνωσης, όσο και ο υπάλληλος της Διεύθυνσης Δόμησης, της δεύτερης οργάνωσης, καταδεικνύοντας έτσι το κοινό πεδίο δράσης των τριών εγκληματικών οργανώσεων.
Συνολικά, από την μέχρι τώρα έρευνα, έχει διαπιστωθεί ότι τα μέλη και των τριών εγκληματικών οργανώσεων εμπλέκονται σε τουλάχιστον 92 περιπτώσεις, για τις οποίες ζητήθηκαν και λήφθηκαν αθέμιτα οικονομικά ωφελήματα άνω των 213.100 ευρώ.
