Χρέη ύψους 234 δισ. ευρώ, έχουν καταλογιστεί στους Έλληνες πολίτες από τους δανειστές των Μνημονίων το τραπεζικό σύστημα, την εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία εκ των οποίων 91,7 δισ. ευρώ ή ποσοστό 39,3% αφορά σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια, που ανήκουν στον ευρύτερο χρηματοπιστωτικό τομέα, 105,6 δισ. ευρώ ή ποσοστό 45,2% σε οφειλές προς τη φορολογική αρχή και 36,3 δισ. ευρώ ή ποσοστό 15,5% σε οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία.
Όλα αυτά θα πρέπει άμεσα να αποπληρωθούν, αλλιώς κηρύσσονται σε πτώχευση και δημεύονται τα περιουσιακά τους στοιχεία.
Συγκεκριμένα όποιος δεν μπορεί να πληρώνει, θα πτωχεύει και θα μοιράζεται η περιουσία τους στους δανειστές. Οποιος έχει έστω και ελάχιστη οικονομική δυνατότητα, η οποία θα κριθεί από τους δανειστές, θα μπορεί να ρυθμίσει τα χρέη του
Με όλα τα επιμέρους εργαλεία ρύθμισης οφειλών (υπερχρεωμένα νοικοκυριά, προστασία 1ης κατοικίας, εξωδικαστικός μηχανισμός κ.λπ.) να έχουν επί της ουσίας αποτύχει, η κυβέρνηση έθεσε σε διαβούλευση έως τις 10 Σεπτεμβρίου τον Κώδικα Διευθέτησης Οφειλών και Παροχής 2ης Ευκαιρίας, που δίνει στους δανειολήπτες που έχουν καταστραφεί από την οικονομική κρίση και αδυνατούν να αποπληρώσουν τα δάνειά τους, ειδικά τα δάνεια στέγης, τις εξής εναλλακτικές: Ρύθμιση χρεών ή πτώχευση και διαμοιρασμό της περιουσίας τους!
Πιο αναλυτικά, στην περίπτωση των φυσικών προσώπων, αυτά έχουν την δυνατότητα να ρυθμίσουν εξωδικαστικά τις οφειλές τους σε Τράπεζες – Servicers – Δημόσιο – ΕΦΚΑ (ή/και σε έναν από αυτούς τους πιστωτές), υποβάλλοντας αίτηση στην αντίστοιχη πλατφόρμα και συναινώντας στην άρση του τραπεζικού και φορολογικού απορρήτου.
Η αίτηση δρομολογείται ηλεκτρονικά στους χρηματοπιστωτικούς φορείς (τράπεζες & servicers), ενώ, η πλειοψηφία των οποίων είναι απαραίτητη, για να ξεκινήσει η διαδικασία.
Στην περίπτωση που δεχτεί η πλειοψηφία των πιστωτών να εξετάσουν την αίτηση:
Παρέχεται αναστολή κατασχέσεων και πλειστηριασμών και πρόταση ρύθμισης συνολικών οφειλών, η οποία προκύπτει από υπολογιστικό εργαλείο. Αν δεν υπάρχει οφειλή προς το Δημόσιο, τότε οι τράπεζες – servicers μπορούν να καταθέσουν μια άλλη πρόταση, χωρίς το υπολογιστικό εργαλείο.
Εναλλακτικά μπορούν να προβούν και σε διαμεσολάβηση. Εάν ο οφειλέτης που αποδεχθεί τη ρύθμιση ανήκει ταυτόχρονα σε ευάλωτη κοινωνικά ομάδα (πληροί, δηλαδή, τις εισοδηματικές και περιουσιακές προϋποθέσεις αυτών που δικαιούνται στεγαστικό επίδομα ενοικίου), τότε θα λάβει και επιδότηση του ρυθμισμένου δανείου 1ης κατοικίας.
Οι επιχειρήσεις από την άλλη πλευρά, πέρα από την παραπάνω δυνατότητα, μπορούν, επίσης, να προσφύγουν στη διαδικασία της εξυγίανσης. Στην περίπτωση αυτή:
Χρειάζεται η συναίνεση δύο κατηγοριών πιστωτών, αυτών που έχουν εμπράγματες εξασφαλίσεις και των υπολοίπων πιστωτών, σε ποσοστό 50% της κάθε κατηγορίας.
Επιτυγχάνεται συμφωνία μόνον εάν συναινέσει σε μια πρόταση ρύθμισης οφειλών ποσοστό 60% των πιστωτών όλων των κατηγοριών. Η συμφωνία πρέπει να επικυρωθεί από το Δικαστήριο. Με την υποβολή της αίτησης στο δικαστήριο παρέχεται αναστολή κατασχέσεων και πλειστηριασμών από τους ενέγγυους πιστωτές
Οι πιστωτές που μειοψήφησαν δεσμεύονται από τη συμφωνία, εφόσον ικανοποιείται η βασική αρχή της μη χειροτέρευσης της θέσης και της ίσης μεταχείρισης των πιστωτών
Τα δικαιώματα των εργαζομένων δεν επηρεάζονται από τη συμφωνία εξυγίανσης και οι απαιτήσεις τους δεν καταλαμβάνονται από αναστολή καταδιωκτικών μέτρων.
Όσον αφορά στην πτώχευση, αυτή απευθύνεται, τόσο σε νοικοκυριά, όσο και σε επιχειρήσεις, που δεν έχουν τρόπο να εξυπηρετήσουν τις οφειλές τους ή έχει αποτύχει η εξωδικαστική διαδικασία ρύθμισης οφειλών τους.
Δικαίωμα κατάθεσης αίτησης πτώχευσης, όταν ο οφειλέτης βρίσκεται σε «παύση πληρωμών», έχουν – εκτός του ίδιου – και ο πιστωτής, αλλά και η Εισαγγελία Πρωτοδικών. Η απαλλαγή έρχεται σε ένα έτος για τους οφειλέτες που πρόκειται να ρευστοποιηθεί η κύρια κατοικία τους ή άλλα περιουσιακά στοιχεία που υπερβαίνουν το 10% των υποχρεώσεών τους και είναι αξίας τουλάχιστον 100.000 ευρώ ή σε τρία έτη για τις υπόλοιπες κατηγορίες οφειλετών.
Σε περίπτωση που οι οφειλέτες ανήκουν σε ευάλωτη κοινωνική ομάδα, τότε έχουν τη δυνατότητα να καταφύγουν σε Ιδιωτικό Φορέα Απόκτησης & Επαναμίσθωσης, με σκοπό να αποφευχθεί η έξωσή τους.
Ο φορέας αγοράζει την πρώτη κατοικία πριν βγει στον πλειστηριασμό, ακόμη και στην περίπτωση που δεν κηρύσσεται πτώχευση, αλλά πραγματοποιείται αναγκαστική εκτέλεση.
Παραμένουν στην κατοικία του, καταβάλλοντας μίσθωμα για 12 έτη και λαμβάνουν επίδομα ενοικίου από το Κράτος. Εντός 12 ετών έχουν τη δυνατότητα να επαναγοράσουν το ακίνητό του, αφού αποπληρώσουν τα μισθώματα της δωδεκαετίας και την αξία του ακινήτου, κατά το χρόνο άσκησης του δικαιώματος επαναγοράς.
Η πτωχευτική διαδικασία για τις επιχειρήσεις προβλέπει ότι με την απόφαση κήρυξης της πτώχευσης αποφασίζεται η ρευστοποίηση είτε του συνόλου της επιχείρησης είτε των επιμέρους περιουσιακών στοιχείων αυτής.
Αν δεν επιτευχθεί η πώληση ως σύνολο εντός 18 μηνών, τότε εκποιούνται τα επιμέρους περιουσιακά στοιχεία του δανειολήπτη. Το χρονικό διάστημα της απαλλαγής επέρχεται είτε εντός τριών ετών από την αίτηση της πτώχευσης είτε δύο ετών από την κήρυξη της πτώχευσης, ό,τι επέλθει πιο σύντομα.
