Η Ρεπουμπλικανή κυβερνήτης στην Αλαμπάμα, η Κέι Άιβι, ανακοίνωσε χθες Πέμπτη (τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα ώρα Ελλάδας) ότι οι αρχές προχώρησαν, για πρώτη φορά παγκοσμίως, στην εκτέλεση θανατοποινίτη με εισπνοή αζώτου, μέθοδο που επικρίνει ο ΟΗΕ, καθώς εκτιμά πως πιθανόν αποτελεί «βασανιστήριο».
Ο θάνατος του 58χρονου Κένεθ Γιουτζίν Σμιθ, που είχε καταδικαστεί οριστικά το 1996 στην εσχάτη των ποινών μετά τη δίκη του για τη δολοφονία της Ελίζαμπεθ Σένετ το 1988, κατά παραγγελία του ιεροκήρυκα συζύγου της, διαπιστώθηκε στη φυλακή της Άτμορ στις 20:25 τοπική ώρα (στις 04:25 ώρα Ελλάδας), ανέφεραν αμερικανικά ΜΜΕ, επικαλούμενα ανακοίνωση Τύπου της κυβερνήτριας Άιβι.
Ο Σμίθ έχασε δύο τελικές προσφυγές στο Ανώτατο Δικαστήριο και μία σε ομοσπονδιακό εφετείο, υποστηρίζοντας ότι η εκτέλεση ήταν μια σκληρή και ασυνήθιστη τιμωρία.
Είχε γίνει αποτυχημένη προσπάθεια να εκτελεστεί με θανατηφόρο ενέσιμο διάλυμα τον Νοέμβριο του 2022.
Ο Σμιθ είναι ο πρώτος άνθρωπος που θανατώθηκε χρησιμοποιώντας καθαρό αέριο άζωτο στις ΗΠΑ και σύμφωνα με το Κέντρο Πληροφοριών για τις Θανατικές Ποινές, οπουδήποτε στον κόσμο.
Η αναπνοή του αερίου χωρίς οξυγόνο προκαλεί διάσπαση των κυττάρων και οδηγεί σε θάνατο.
Η μέθοδος καταδικάστηκε από ορισμένους επαγγελματίες του ιατρικού τομέα, οι οποίοι προειδοποίησαν ότι θα μπορούσε να προκαλέσει μια σειρά από καταστροφικές ατυχίες, που κυμαίνονται από βίαιους σπασμούς έως επιβίωση σε φυτική κατάσταση για τον θανατοποινίτη.
Η Αλαμπάμα και δύο άλλες πολιτείες των ΗΠΑ έχουν εγκρίνει τη χρήση της υποξίας του αζώτου ως εναλλακτική μέθοδο εκτέλεσης, επειδή τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται σε θανατηφόρες ενέσεις έχουν γίνει πιο δύσκολο να βρεθούν, συμβάλλοντας στη μείωση της χρήσης της θανατικής ποινής σε εθνικό επίπεδο.
Την Πέμπτη, το Τμήμα Διορθώσεων της Αλαμπάμα μοιράστηκε λεπτομέρειες από τις τελευταίες 48 ώρες του κρατούμενου.
Τον Κένεθ Γιουτζίν Σμιθ επισκέφθηκαν μέλη της οικογένειάς του, δύο φίλοι, ο πνευματικός του σύμβουλος και ο δικηγόρος του.
Έλαβε ένα πρωινό με δύο μπισκότα, αυγά, ζελέ σταφυλιού, σάλτσα μήλου και χυμό πορτοκαλιού.
Το τελευταίο του γεύμα ήταν μπριζόλα και αυγά.
Το βράδυ της Πέμπτης, το Ανώτατο Δικαστήριο του αρνήθηκε μια ακόμα αναβολή την τελευταία στιγμή.
Τρεις φιλελεύθεροι δικαστές διαφώνησαν με την απόφαση της συντηρητικής πλειοψηφίας.
«Εχοντας αποτύχει να σκοτώσει τον Σμιθ στην πρώτη απόπειρά της, η πολιτεία της Αλαμπάμα τον επέλεξε ως το «ινδικό χοιρίδιο» της για να δοκιμάσει μια μέθοδο εκτέλεσης που δεν είχε δοκιμαστεί ποτέ στο παρελθόν», έγραψε η δικαστής Sonia Sotomayor. «Ο κόσμος παρακολουθεί».
Πέντε μέλη των μέσων ενημέρωσης μεταφέρθηκαν με φορτηγό στο σωφρονιστικό ίδρυμα Holman στο Atmore για να παρακολουθήσουν την εκτέλεση.
«Απόψε η Αλαμπάμα κάνει την ανθρωπότητα να κάνει ένα βήμα προς τα πίσω», είπε ο Σμιθ, σύμφωνα με μάρτυρες. «Σας ευχαριστώ που με στηρίξατε. Σας αγαπώ όλους».
Αφού το αέριο άρχισε να ρέει στη μάσκα του, ο κρατούμενος λέγεται ότι χαμογέλασε, έγνεψε προς την οικογένειά του και υπέγραψε «σ’ αγαπώ».
Οι μάρτυρες παρατήρησαν δύο έως τέσσερα λεπτά συριγμού και περίπου πέντε λεπτά βαριάς αναπνοής πριν πεθάνει.
Η κυβερνήτης της Αλαμπάμα Κέι Άιβι, η οποία δεν απάντησε στο αίτημα να παραστεί στην εκτέλεση, επιβεβαίωσε τον θάνατο του Σμιθ με μια δήλωση.
«Μετά από περισσότερα από 30 χρόνια και απόπειρες μετά από προσπάθεια να παίξει το σύστημα, ο κ. Σμιθ έχει απαντήσει για τα φρικτά εγκλήματά του», είπε και συμπλήρωσε: «Προσεύχομαι η οικογένεια της Ελίζαμπεθ Σένετ να κλείσει μετά από τόσα χρόνια που αντιμετωπίζει αυτή τη μεγάλη απώλεια».
Ο Γενικός Εισαγγελέας Στιβ Μάρσαλ είπε ότι η μέθοδος έχει αποδειχθεί «μια αποτελεσματική και ανθρώπινη μέθοδος εκτέλεσης», διαψεύδοντας τις «τρομερές προβλέψεις» των ακτιβιστών και των μέσων ενημέρωσης.
«Η δικαιοσύνη αποδόθηκε», πρόσθεσε στη δήλωσή του.
Ο Σμιθ ήταν ένας από τους δύο άντρες που καταδικάστηκαν για τη δολοφονία της Ελίζαμπεθ Σένετ τον Μάρτιο του 1988. Η 45χρονη ξυλοκοπήθηκε και μαχαιρώθηκε στο στήθος και το λαιμό και ο θάνατός της σκηνοθετήθηκε για να μοιάζει με εισβολή στο σπίτι και διάρρηξη.
Ο σύζυγός της Τσαρλς Σένετ, ένας ιεροκήρυκας με χρέη, είχε ενορχηστρώσει το σχέδιο για τη συλλογή χρημάτων από την ασφάλεια. Αυτοκτόνησε καθώς οι ανακριτές τον προφυλάκισαν.
Ο συνεργός του Σμιθ στη δολοφονία, Τζον Φόρεστ Πάρκερ, εκτελέστηκε το 2010.
Στη δίκη του ο Σμιθ παραδέχτηκε ότι ήταν παρών όταν σκοτώθηκε το θύμα, αλλά είπε ότι δεν συμμετείχε στην επίθεση.
Σε ανακοίνωσή της, η νομική ομάδα του Σμιθ είπε ότι ήταν «βαθιά λυπημένος» για την εκτέλεσή του, σημειώνοντας ότι το δικαστήριο στην υπόθεσή του ψήφισε να του χαρίσει τη ζωή, αλλά ένας δικαστής παραβίασε αυτήν την απόφαση.
«Τίποτα δεν μπορεί να αναιρέσει τις τραγικές συνέπειες των πράξεων για τις οποίες καταδικάστηκε, συμπεριλαμβανομένου του πόνου της οικογένειας και των φίλων της Σένετ», δήλωσαν οι δικηγόροι του.