Η καθαρή νίκη της ΝΔ, αλλά στα χαμηλά, με ποσοστό καθαρά κάτω από το 30%, αλλά και οι κακές επιδόσεις του ΣΥΡΙΖΑ, που κρατά τη δεύτερη θέση λόγω των συνεχιζόμενων χαμηλών πτήσεων του ΠΑΣΟΚ στο λεκανοπέδιο της Αττικής, καταγράφηκε στην ευρωκάλπη. Πρόκειται για ένα αποτέλεσμα που προέκυψε από την ιστορικά χαμηλή συμμετοχή των ψηφοφόρων, που δεν φτάνει στο 40%.
Σύμφωνα με την τελική εκτίμηση του υπουργείου Εσωτερικών, η Νέα Δημοκρατία είναι στο 28,6% και 7 έδρες, ο ΣΥΡΙΖΑ στο 14,7% και 4 έδρες, το ΠΑΣΟΚ στο 12,9% και 3 έδρες, το ΚΚΕ στο 9,3% και δύο έδρες, η Ελληνική Λύση 9,5% και 2 έδρες, η ΝΙΚΗ 4,4% και μία έδρα, η ΠΛΕΥΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ 3,4% και μία έδρα, η ΜεΡΑ25 2,4%, ΝΕΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ 2,4%, Πατριώτες 1,4%, Φωνή Λογικής 3,0%, ο Κόσμος 1,0%, το μειονοτικό ΚΙΕΦ 0,8%, οι Δημοκράτες 1,4% και τα λοιπά κόμματα στο 5% συνολικά.
Αποχή και μηνύματα
Το κυβερνών κόμμα κάνει double score στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά μένει καθαρά κάτω από τον πήχη του 33% των ευρωεκλογών του 2019 – ένα αποτέλεσμα που προέρχεται καθαρά από τη μικρή συμμετοχή και είναι ένα ισχυρό μήνυμα για τη ΝΔ, όπως δηλώνουν στελέχη του στα τηλεοπτικά κανάλια.
Ο ΣΥΡΙΖΑ του Στέφανου Κασσελάκη μένει καθαρά πίσω από το ποσοστό του 17,8% που είχε λάβει ο Αλέξης Τσίπρας στις εθνικές εκλογές του περασμένου Ιουνίου και καταγράφεται ως τρίτο κόμμα σε αρκετές εκλογικές περιφέρειες, ενώ δεν είναι πρώτο κόμμα ούτε σε καμία. Οι αρχικοί πανηγυρισμοί στην Κουμουνδούρου, όταν το exit poll έδινε άνω όριο του κόμματος στο 18,2%, έδωσαν τη θέση τους στον εκνευρισμό, καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ κατέληξε κάτω και από το χαμηλότερο όριο που έδινε το exit poll, όπως συνέβη και στις εκλογές του Μαΐου του 2023.
Το ΠΑΣΟΚ χάνει τον στόχο της τρίτης θέσης, παρά την μικρή αύξηση των ποσοστών του σε σχέση με τις προηγούμενες εθνικές εκλογές και την πρωτιά που διεκδικεί σε Ηράκλειο και Λασήθι, ενώ είναι δεύτερο κόμμα σε 23 περιφέρειες, όταν στις τελευταίες εκλογές ήταν μόνον σε 10. Ωστόσο, για άλλη μία φορά καταγράφεται ως κόμμα της περιφέρειας, χωρίς αξιόλογες δυνάμεις στο λεκανοπέδιο της Αττικής, όπου παραμένει τέταρτο ή πέμπτο κόμμα.
Η χαμηλή συμμετοχή – αλλά προφανώς και η συγκυρία – φέρνει τις δυνάμεις της ακροδεξιάς περί το 18% , με το κόμμα της Ελληνικής Λύσης που βρίσκεται στην τέταρτη θέση να παίρνει τη δεύτερη θέση σε κάποιες από τις περιφέρειες της Βόρειας Ελλάδας.
Πώς «διαβάζει» το αποτέλεσμα το κυβερνητικό στρατόπεδο
Με σοβαρό προβληματισμό για το ιστορικό ρεκόρ της αποχής, αλλά και τα μηνύματα δυσαρέσκειας των πολιτών που εκφράστηκαν της χαμηλής συμμετοχής στην εκλογική διαδικασία, «διαβάζουν» το κατά τα άλλα νικηφόρο για τη ΝΔ αποτέλεσμα της ευρωκάλπης στο Μέγαρο Μαξίμου και στην Πειραιώς.
Η επίδοση της Νέα Δημοκρατίας κυμαίνεται μεν κάτω από το 33,12% των προηγούμενων ευρωεκλογών που αποτελούσε τον στόχο της κυβερνητικής παράταξης, πλην, όμως, όπως υποστηρίζουν κυβερνητικοί αξιωματούχοι, το τελικό ποσοστό που φαίνεται ότι θα κυμανθεί στην περιοχή του 28,5% διατηρεί το γαλάζιο προβάδισμα το οποίο, συγκριτικά με τον δεύτερο ΣΥΡΙΖΑ, βρίσκεται στα όρια του double score.
Στελέχη του κυβερνητικού επιτελείου εκτιμούν ότι οι πολίτες έδειξαν ότι εμπιστεύονται τον πρωθυπουργό και την κυβέρνηση, αλλά, επισημαίνουν ταυτόχρονα, ότι έστειλαν μήνυμα ότι «έχουν αυστηρές απαιτήσεις για να τρέξει πιο γρήγορα το κυβερνητικό έργο και να διορθωθούν λάθη και αστοχίες.
Είναι, όπως λένε, δεδομένο ότι πρέπει να ακούσουμε με ακόμα μεγαλύτερη προσοχή τους προβληματισμούς και τις ανησυχίες των πολιτών και να ανταποκριθούμε στα αιτήματα και στις προσδοκίες τους». Επισημαίνουν ότι την ίδια ώρα τα περισσότερα κυβερνώντα κόμματα καταρρέουν, με χαρακτηριστικότερα παραδείγματα τη Γερμανία και τη Γαλλία, ενώ κοινή συνισταμένη της αναμέτρησης είναι η άνοδος της Ακροδεξιάς.
Σημειώνουν επίσης η ΝΔ είναι το μεγαλύτερο κεντροδεξιό κόμμα στην Ευρώπη και ο Κυριάκος Μητσοτάκης από το 2019 μέχρι σήμερα σημειώνει την 5η συνεχόμενη νίκη για τη ΝΔ σε εθνική κάλπη.
Για την αυξημένη αποχή σημειώνουν ότι το φαινόμενο αυτό παρατηρείται διαχρονικά στις ευρωεκλογές. Πολύ περισσότερο που οι σημερινές ευρωκάλπες είναι οι πρώτες μετά το 2009 που δεν συνέπεσαν ταυτόχρονα με αυτοδιοικητικές εκλογές.
Υποστηρίζουν, τέλος, ότι η ΝΔ ψήφισε μόνη της την επιστολική ψήφο που αποτέλεσε ένα σημαντικό όπλο κατά της αποχής και γι΄αυτό, καταλήγουν «ας μην κλαίνε οι υπόλοιποι πάνω από το χυμένο γάλα κατόπιν εορτής».
ΣΥΡΙΖΑ: Το σχόλιο για το exit poll – «Ξεκάθαρο μήνυμα στην κυβέρνηση»
Για «ξεκάθαρο μήνυμα προς την κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη» και μια «σαφή αποδοκιμασία των πολιτικών του» κάνει λόγο ο ΣΥΡΙΖΑ, σχολιάζοντας τo exit poll που ανακοινώθηκε στις 7 το απόγευμα της Κυριακής 9/6, αμέσως μόλις έκλεισαν οι κάλπες των ευρωεκλογών.
Όπως υποστηρίζουν, «ο ΣΥΡΙΖΑ επιβεβαιώνεται ως η πρωταγωνιστική δύναμη της ευρύτερης Κεντροαριστερής παράταξης, διαψεύδοντας τις Κασσάνδρες που μέχρι πρότινος προέβλεπαν την κατάρρευσή του» και τονίζοντας πως «είναι σαφές ότι είναι πλέον στο χέρι του να αναλάβει πρωτοβουλίες για την ανασυγκρότηση του προοδευτικού χώρου».
Τρίτη θέση με «στάσιμα» ποσοστά για το ΠΑΣΟΚ – Γιατί δεν κατάφερε να κάνει το «άλμα»
Η τρίτη θέση με «στάσιμα» ποσοστά είναι το εκλογικό αποτύπωμα του ΠΑΣΟΚ στις ευρωεκλογές 2024, αφού δεν καταφέρνει να κάνει το «άλμα» αυξάνοντας σημαντικά τις δυνάμεις του σε σχέση με τις επιδόσεις του στις εθνικές εκλογές τον Ιούνιο του 2023.
Από μια πρώτη «ματιά» των ποσοστών που καταγράφει το ΠΑΣΟΚ ανά την Ελλάδα φαίνεται ότι ότι κινείται με αντιφάσεις και ως κόμμα …επαρχίας, αφού ανεβάζει δυνάμεις σε αρκετές περιοχές της περιφέρειας, είναι πρώτο κόμμα στο Ηράκλειο και στο Λασίθι, συνεχίζει τις πολύ χαμηλές πτήσεις στο λεκανοπέδιο της Αττικής (πίσω από το ΚΚΕ και την Ελληνική Λύση), όπως και σε άλλα αστικά κέντρα, ενώ δημιουργεί ισχυρές νησίδες στην Πελοπόννησο.
Στο Ηράκλειο Κρήτης συγκεκριμένα προηγείται, με βάση την πρώτη ενσωμάτωση, με 28% και πλέον, ενώ η κυβερνητική παράταξη ακολουθεί και την τρίτη θέση καταλαμβάνει ο ΣΥΡΙΖΑ. Στο Λασίθι καταγράφει ποσοστό της τάξεως του 34,36 (με ενσωμάτωση 14,01%), στο Ρέθυμνο και στα Χανιά, όπου προηγείται η Νέα Δημοκρατία είναι δεύτερο κόμμα. Στην Α’ Θεσσαλονίκης βρίσκεται στην τέταρτη θέση, ενώ στην Ηλεία και στην Αρκαδία είναι δεύτερο κόμμα (περίπου δύο μονάδες κάτω από τη Νέα Δημοκρατία). «Στην Κρήτη ο χάρτης αρχίζει πάλι και βάφεται πράσινος», λέει στέλεχος της Χαριλάου Τρικούπη και επιμένει ότι όταν έχουμε το τελικό αποτέλεσμα τότε θα φανεί η σοβαρή κάμψη των δυνάμεων της ΝΔ αλλά και του ΣΥΡΙΖΑ, όπως και «οι διάσπαρτες πράσινες νίκες στην περιφέρεια».
Η σημερινή μάχη είναι αναμφίβολα καθοριστικής σημασίας για το ΠΑΣΟΚ και τον Νίκο Ανδρουλάκη. Η δεύτερη θέση θα σήμαινε ισχυροποίηση του ρόλου του και ευκαιρία ανοίγματος στον ευρύτερο κεντροαριστερό χώρο. Η τρίτη θέση συνδέεται αναπόδραστα και με σενάρια εσωκομματικών συγκρούσεων, ακόμη και αν το ποσοστό (σίγουρα πάνω από 12,5%) επιτρέπει πιο ευέλικτες κινήσεις για τον περιορισμό των αντιδράσεων και των πιθανών εσωκομματικών αντιπαραθέσεων. Υπάρχει βέβαια μια σειρά στελεχών με φιλοδοξίες που αναζητεί συμμαχίες και ενδέχεται να ασκήσει πιέσεις για την άμεση προσφυγή στη βάση του κόμματος- αν και κάτι τέτοιο δεν αποκλείεται να συμβεί με πρωτοβουλία του νυν αρχηγού του ΠΑΣΟΚ. Άλλοι θεωρούν ότι κατάλληλος χρόνος για αξιολογικές κρίσεις από τη βάση είναι αυτός που προσιδορίζει το καταστατικό- δηλαδή το φθινόπωρο του 2025.
Η Χαριλάου Τρικούπη πάντως εκτιμά ότι το ΠΑΣΟΚ θα καταφέρει από την επομένη να αποτελέσει τον καταλύτη των εξελίξεων στον χώρο της κεντροαριστεράς, με το Νίκο Ανδρουλάκη να παίρνει πρωτοβουλίες διαλόγου με τη Νέα Αριστερά και ίσως τμήμα του ΣΥΡΙΖΑ. Το σενάριο παραμονής γύρω στο 12 -13 % δεν είναι φυσικά για το επιτελείο του ΠΑΣΟΚ ιδανικό που ούτως ή άλλως έχει μπροστά του τη διαχείριση της στασιμότητας στη τρίτη θέση. «Οι εξελίξεις δεν θα είναι ευθύγραμμες», πρόβλεπαν στελέχη αναλύοντας όλα τα σενάρια στα κομματικά «πηγαδάκια» την περασμένη εβδομάδα. Το γεγονός ότι ο κ. Ανδρουλάκης τόνισε πρόσφατα από την Κρήτη ότι η τρίτη θέση θα είναι αποτυχία αποτελεί εν τω μεταξύ μια καθαρή δήλωση για όσους προσανατολίζονται σε γοργές και ευθύβολες κινήσεις . Μάλιστα έμπειρο στέλεχος του ΠΑΣΟΚ σημείωνε ότι αν η ήττα δεν θα είναι εύκολα διαχειρίσιμη ο κ. Ανδρουλάκης δεν θα μείνει σε πρωτοβουλίες του τύπου «ανασχηματισμός στο κόμμα και στην κοινοβουλευτική ομάδα» αλλά θα κάνει το βήμα και θα θέσει εαυτόν στη κρίση της βάσης του κόμματος. Ο ένας λόγος είναι ότι έτσι θα πετάξει το γάντι σε άλλα στελέχη έτοιμα να το σηκώσουν και να αντιπαρατεθούν μαζί του. Ένας δεύτερος λόγος είναι ότι αισθάνεται οργανωτικά ισχυρότερος όσον αφορά στον κομματικό μηχανισμό του ΠΑΣΟΚ κι ότι οι πιθανοί αντίπαλοί του δεν διαθέτουν ικανές δυνάμεις για να συγκρουστούν μαζί του και να κερδίσουν. Επιπλέον – όπως συμπληρώνει το έμπειρο στέλεχος- ποντάρει στο ότι τα πρόσωπα που ακούγεται ότι μπορεί να διεκδικήσουν την ηγεσία δύσκολα θα βρουν το κλειδί των συμμαχιών και της συγκρότησης ενός ισχυρού μπλοκ δυνάμεων απέναντι στον Ανδρουλάκη.
«Δεν μπορεί να μείνουν κλειστά τα στόματα μετά από τις εκλογές», είχε δε, σπεύσει να «στοιχηματίσει» έμπειρος κοινοβουλευτικός προβλέποντας πάντως ότι το ΠΑΣΟΚ θα καταφέρει σε αρκετές περιοχές της περιφέρειας, όπως στην Κρήτη και τη Βόρεια να κάνει την έκπληξη.
