Ο κ. Τόσκας, κατέθεσε στη δίκη για τη φονική πυρκαγιά, η οποία συνεχίζεται μετά τις θερινές διακοπές, και επί της ουσίας υποστήριξε πως εκείνος δεν είχε καμία ανάμειξη στις επιχειρησιακές αποφάσεις που λαμβάνονταν και πως ακόμη και την απόφαση για εκτροπή του ελικοπτέρου προς τα διυλιστήρια της Motor Oil εκείνη την αποφράδα ημέρα, την έμαθε κατόπιν εορτής. Αίσθηση όμως προκάλεσαν τα λόγια του πρώην υπουργού, με την έναρξη της κατάθεσή του. «Εκφράζω τη λύπη μου και τη θλίψη μου για τα γεγονότα αυτά και ζητώ συγνώμη για την ανεπάρκεια του κρατικού μηχανισμού, ο οποίος δεν μπόρεσε να αναχαιτίσει αυτή την τραγωδία», είπε ο πρώην υπουργός παραπέμποντας μάλιστα το δικαστήριο να ενημερωθεί και τα όσα έγιναν στη Χαβάη, διότι κάτι αντίστοιχο, όπως άφησε να εννοηθεί συνέβη και στο Μάτι.
Συγκεκριμένα, αρχίζοντας την κατάθεσή του ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΛΕΛ, ανέφερε: «Το πρωί στις 23 Ιουλίου του 2018 είχα πάει για προγραμματισμένη επέμβαση και ο γιατρός μου συνέστησε να μείνω σπίτι. Στις 12 το μεσημέρι με ειδοποίησαν για φωτιά στη Κινέττα και πήγα στο κέντρο για να παρακολουθώ την εξέλιξη. Θα ήθελα να εκφράσω τη θλίψη και τη λύπη μου για τα γεγονότα αυτά και τη συγνώμη του κρατικού μηχανισμού που δεν μπόρεσε να αναχαιτίσει αυτή την τραγωδία» είπε ο κ. Τόσκας και συνέχισε: «Αυτό είχε σχέση με τις καιρικές συνθήκες εκείνης της ημέρας, με τη δόμηση της περιοχής σε σχέση με το δάσος που υπήρχε και τις άλλες συνθήκες έλλειψης μέσων εκείνης της περιόδου. Παραλάβαμε το 2015 μια δύσκολη δημοσιονομική κατάσταση. Μια από τις πρώτες ενέργειες ήταν να ενεργοποιήσω τα ελικόπτερα Σινούκ, που δεν είχαν κάδους. Υποχρεωθήκαμε σε χορηγούς πήραμε κάδους, δεν είχαν ούτε σωλήνες οι πυροσβέστες για να σβήνουν την φωτιά. Είχαμε χρέος μεγάλο, ύψους 8 εκατ. ευρώ και δεν μπορούσαμε να μισθώσουμε μέσα. Με προσωπική μου δέσμευση ζητήσαμε και ανέλαβα να βρω αυτά τα 8 εκατ. ώστε να μισθώσουμε μέσα».
Στη συνέχεια ο κ. Τόσκας αναφέρθηκε στην επίσκεψή του στο ΕΣΚΕ την ημέρα της φονικής πυρκαγιάς στο Μάτι και επισήμανε πως ο ίδιος δεν έδωσε ποτέ επιχειρησιακές εντολές για την αντιμετώπιση της πυρκαγιάς. Είπε μεταξύ άλλων: «Πήγα στο ΕΣΚΕ στο γραφείο ου αρχηγού και εκεί ενημερωνόμουν για την κατάσταση των πυρκαγιών (σ.σ. Μάτι και Γεράνια Όρη). Οι καιρικές συνθήκες έως τις 3 περίπου το μεσημέρι ήταν σχετικά νορμάλ. Από εκείνη την ώρα και πέρα υπήρξε μια έξαρση των ανεμών που έκλεισε τα αεροδρόμια. Τα Καναντέρ και τα ελικόπτερα Σινούκ δεν μπορούσαν να πετάξουν. Πέταξαν προς το τέλος γύρω στις 17: 45 αλλά ήταν αργά…. Είχαμε σκληρούς δυτικούς ανέμους σε όλα τα αεροδρόμια Δεν έδωσα επιχειρησιακές εντολές, εκτός από εντολές του τύπου βάλτε προτεραιότητες, λογικές δηλαδή προτροπές που πρέπει να δίνει η πολιτική ηγεσία».
Πρόεδρος: Τους λέγατε εσείς που να πάνε;
Μάρτυρας: Όχι. Εάν όμως η πυροσβεστική αντιμετωπίσει όλες τις φωτιές με τα ίδια μέσα είναι η καλύτερη συνταγή αποτυχίας.
Πρόεδρος: Την προτεραιότητα ποιος την καθορίζει; Κάνατε υποδείξεις σε επιχειρησιακό επίπεδο;
Μάρτυρας: Δεν έκανα και δεν ήξερα να κάνω γιατί δεν ήξερα ποιά μέσα ήταν διαθέσιμο. Ο κ. Φωστιέρης μου έλεγε. Δεν νομίζω να έρθει πυροσβέστης που να σας πει πως τους άλλαξα τα σχέδια. Οι άνθρωποι αυτοί ξέρουν καλύτερα από το καθένα την δουλειά τους.
Πρόεδρος: Εσείς ερωτηθήκατε για κάτι;
Μάρτυρας: Εγώ επειδή είχαμε προϊστορία με τις φωτιές στην Ηλεία τους είπα πως αν παίρνει ο κάθε βουλευτής και ο κάθε δημοσιογράφος και λέει «στείλτε ένα μέσο εκεί», να τον παραπέμπουν σε μένα, διότι αυτό είναι καταστροφικό. Τους είχαμε πει πως «δεν θα λαμβάνετε υποδείξεις από κανένα». Τους έλεγα να τον στέλνετε σε μένα. Τους έλεγα να έχουν προτεραιότητες.
Πρόεδρος: Για την μετακίνηση την εκτροπή κάποιου μέσου σας το ανέφεραν;
Μάρτυρας: Όχι, δίνανε την εντολή και λέγανε κάναμε αυτές τις ενέργειες…. Ο αρχηγός με τον κ. Καπακη μπαινόβγαιναν και με ενημέρωσαν.
Πρόεδρος: Τις εντολές για τα εναέρια ποιος τις έδινε;
Μάρτυρας: Ο υπαρχηγός επιχειρήσεων ενημερώνει το αρχηγό και αυτός είχε τον τελευταίο λόγο.
Πρόεδρος: Εσείς για μια εκτροπή ελικοπτέρου που έγινε στις 18:00 από το Μάτι προς τη Motor Oil;
Μάρτυρας: Όχι δεν το ήξερα. Παρ’ όλα αυτά αν με ρωτήσετε αν ήταν σωστό ή όχι θα σας πω πως είναι επιχειρησιακό ζήτημα και δεν μπορώ να εκφέρω γνώμη. Η διαχείριση γίνονταν στο γραφεί του κ. Φωστιέρη και κατά καιρούς έρχονταν και με ενημέρωναν, δεν με ενημέρωσαν για αυτό. ….Το έμαθα την επόμενη ημέρα για την Motor Oil…
Πρόεδρος: Τι μάθατε;
Μάρτυρας: Ότι στάλθηκε αυτό το ελικόπτερο εκεί. Η απόφαση που πήραν είχε επιχειρησιακά κριτήρια. Δεν μπορώ να είμαι σίγουρος αν ήταν η σωστή επιχειρησιακή απόφαση ή όχι. Νομίζω ότι βρέθηκαν μπροστά σε μια κατάσταση και πήραν την απόφαση.
Συνεχίζοντας να απαντά σε άλλες ερωτήσεις της προέδρου ο μάρτυρας χαρακτήρισε τους κ.κ. Τερζούδη, Φωστιέρη και Ματθαιόπουλο «έμπειρους ανθρώπους» με την έδρα πάντως να επιμένει…
Πρόεδρος: Σας ρωτάω για το εάν η συγκεκριμένη ενέργεια έγινε για να ευνοηθεί ένας άνθρωπος σε βάρος απλών πολιτών. Υπάρχει ένα παράπονο. Γιατί δεν σας το ανέφεραν; Είστε εκεί για να σας ενημερώνουν.
Μάρτυρας: Αυτό δεν μπορώ να το ξέρω, υπήρχε μια βιασύνη. Ο υπουργός δεν ενημερώνεται για όλα τα θέματα ενημερώνεται για τα σημαντικά.
Πρόεδρος: Αυτό δεν είναι σημαντικό;
Μάρτυρας: Είναι σημαντικό αλλά αν βάλουμε την πυρκαγιά σε ένα διυλιστήριο με μια φωτιά που δεν έχει εξελιχθεί ακόμη…
Πρόεδρος: Εσείς μετά δεν τους ρωτήσατε; Το λέω για να μη δημιουργείται καμία υπόνοια…
Μάρτυρας: Τους έψαχνα αλλά από εκεί και μετά καλούνταν και στα δικαστήρια … Από κει πέρα δε μπορώ να ξέρω …
Εισαγγελέας: Δε θα έπρεπε να ζητήσετε τις παραιτήσεις όλων; Για κάτι τόσο βαρύ και τόσο αμφιλεγόμενο που δείχνει μια ανυπακοή τουλάχιστον;
Μάρτυρας: Το θέμα των παραιτήσεων είναι ένα άλλο κεφάλαιο. Εγώ είχα παραιτηθεί πρώτος και είχαμε μια κατάσταση που έπρεπε να λύσουμε πολλά προβλήματα. Το κυριότερο ήταν το δυσάρεστο έργο της αναγνώρισης θυμάτων που το κάναμε πολύ γρήγορα…
Ακροατήριο: Δέκα μέρες κάνατε…
Εισαγγελέας: Σε συνέντευξη Τύπου είχατε πει «δεν βλέπω μεγάλα επιχειρησιακά λάθη». Τότε σχολιάσατε, τώρα γιατί όχι;
Μάρτυρας (Διαβάζει δημοσιεύματα με τη δήλωση του):….. Είπα δεν βρίσκω μεγάλα λάθη, εσείς προσπαθείτε πέντε χρόνια να βρείτε τα λάθη εγώ έπρεπε να τα βρω μια ημέρα μετά;
Εισαγγελέας: Λέτε ότι δεν δώσατε επιχειρησιακές εντολές. Υπάρχουν 7 καταγεγραμμένες συνομιλίες που λένε ότι θα πρέπει να ζητηθεί εντολή υπουργού….
Μάρτυρας: Για άλλες πυρκαγιές όπως στον Κάλαμο. Κανείς δεν κατέθεσε ότι εγώ έδινα εντολές να πάει το αεροπλάνο εδώ και εκεί.
Στη συνέχεια το λόγο έλαβε ο συνήγορος υποστήριξης της κατηγορίας Βασίλης Καπερνάρος.
Καπερνάρος: Όση ώρα ήσασταν στο ΕΣΚΕ ποιος έδινε τις εντολές;
Μάρτυρας: Δεν ήμουν μπροστά στη κατανομή των επιχειρησιακών εντολών. Ήμουν σε διαφορετικό γραφείο, έρχονταν και με ενημέρωναν. Η εικόνα που είχα ήταν ότι ο αρχηγός, ο υπαρχηγός και ο συντονιστής ο κ. Φωστιερης ήταν μαζί και έβλεπαν την κατάσταση.
Καπερνάρος: Συγκεκριμένα πείτε μας αν ακούσατε από κάποιον κάποια συγκεκριμένη εντολή…
Μάρτυρας: Δίνονταν συνεχώς εντολές, ήταν ένας διαρκής αγώνας για να προλάβουν το χρόνο.
Καπερνάρος: Στις 17:40 ξέσπασε το Μάτι. Μέχρι τις 6 που άρχισαν να καίγονται οι άνθρωποι πείτε μου τι εντολή δόθηκε;
Μάρτυρας: Η εντολή ήταν από τον αρχηγό. Να μεταφερθούν τα εναέρια μέσα από τα Γεράνια Όρη… Αυτό έγινε γύρω στις 5, ήταν άμεση εκτροπή…
Καπερνάρος: Για το γεγονός ότι δεν μετέβησαν παρά την εντολή του αρχηγού και παρά τη δική σας παρουσία;
Μάρτυρας: Η εντολή δόθηκε να πάνε τα εναέρια μέσα κατευθείαν. Ένα ελικόπτερο έφυγε από τα Γερανια. Από εκεί και πέρα επιδεινώθηκαν οι καιρικές συνθήκες, έκλεισαν τα αεροδρόμια λόγω των ανέμων και έτσι παρά την εντολή δεν μπόρεσαν να απογειωθούν.
Καπερνάρος: Τι ενέργειες κάνατε για να ενεργοποιηθούν τα Σινούκ από το υπ. Εθνικής Άμυνας;
Μάρτυρας: Για αυτά ενεργεί το ΕΣΚΕ ο συντονιστής του σε συνεννόηση με διάφορους φορείς…
Καπερνάρος: Το υπ. Εθνικής λέει ότι δεν ζητήθηκε συνδρομή;
Μάρτυρας: …..Δε θέλω να πω αυτή τα στιγμή πόσα διαθέσιμα υπήρχαν …Δεν θέλω να επεκταθώ είναι επιχειρησιακά θέματα και δεν είμαι κατηγορούμενος, δεν ήταν αρμοδιότητα δική μου.
Καπερνάρος: Σας έπεφτε πολύ να πάρετε ένα τηλέφωνο το υπουργείο Εθνικής Άμυνας και να γλυτώσετε από την γραφειοκρατία και να πείτε «θέλουμε Σινούκ γιατί καίγεται ο κόσμος»;
Μάρτυρας: Τα αεροδρόμια ήταν κλειστά και όταν κουβαλάνε και κάδο από κάτω είναι πολύ δύσκολα. Τα λάθη δεν θα τα προσδιορίσω εγώ, θα τα βρει το δικαστήριο. Μπορεί να έγιναν κάποιες καθυστερήσεις, μπορεί να άργησαν να κλείσουν κάποιους δρόμους αλλά δεν μπορώ να προτρέξω….. Εγώ ένα θα σας πω και όσοι παλέψαμε σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες υπήρχε μια κατάσταση αντίστοιχη με αυτή στη Χαβάη, όπου δεν μπόρεσαν να σώσουν 1.000 ανθρώπους.
Η εξέταση του κ. Τόσκα από συνηγόρους θα συνεχιστεί και στην αυριανή δικάσιμο.
