Η υπερβολικής κατανάλωση αλατιού μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τον ανθρώπινο οργανισμό.
Η διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι είναι συνήθως αποτέλεσμα της κατανάλωσης πολλών επεξεργασμένων τροφίμων.
Εάν, κατά κύριο λόγο, η διατροφή σας είναι ισορροπημένη και αποτελείται από τρόφιμα όπως κρέατα, φρούτα και λαχανικά, πιθανότατα θα προσλαμβάνετε πολύ λιγότερο αλάτι από τον μέσο άνθρωπο.
Ενώ το αλάτι είναι απαραίτητο για μια ισορροπημένη διατροφή, η υπερβολική κατανάλωσή του μπορεί να προκαλέσει τα ακόλουθα προβλήματα:
Κατακράτηση υγρών και φούσκωμα
Όταν τρώτε ένα γεύμα που περιέχει πολύ αλάτι, το σώμα σας θα κατακρατήσει αυτό το επιπλέον νάτριο και στη συνέχεια θα προσπαθήσει να το αραιώσει με νερό, προκαλώντας σας κατακράτηση υγρών. Η περίσσεια νερού και νατρίου μπορεί να προκαλέσει αβλαβές, αλλά δυσάρεστο φούσκωμα στο στομάχι, ενώ μπορεί να οδηγήσει σε πρήξιμο. Οι άνθρωποι παρατηρούν πως πρήζονται πιο συχνά στους αστραγάλους και τα χέρια τους, αν και μπορεί να εμφανιστεί οπουδήποτε στο σώμα.
Τούτου λεχθέντος, το πρήξιμο θα μπορούσε να είναι σημάδι για κάτι πιο σοβαρό, οπότε αν διαπιστώσετε ότι τα γεύματα με επιπλέον αλάτι σας προκαλούν πρήξιμο συχνά, θα πρέπει να το συζητήσετε με τον γιατρό σας.
Αύξηση της αρτηριακής πίεσης
Επειδή η κατανάλωση αρκετής ποσότητας αλατιού μπορεί να αυξήσει την ποσότητα νερού που συγκρατεί το σώμα σας, αυτή η αύξηση του νερού σημαίνει μεγαλύτερο όγκο αίματος και ενδεχομένως υψηλή αρτηριακή πίεση.
Ορισμένοι άνθρωποι τείνουν να είναι πιο ευαίσθητοι στο αλάτι, ενώ άλλοι μπορούν να τρώνε περισσότερο αλάτι χωρίς να βλέπουν καμία αλλαγή στην αρτηριακή τους πίεση. Οι άνθρωποι που είναι πιο ευαίσθητοι στο αλάτι μπορεί να εμφανίσουν υπέρταση. Αυτό σημαίνει ότι ο αυξημένος όγκος αίματος στις φλέβες σας, πιέζει πολύ δυνατά τα τοιχώματα των αρτηριών σας, γεγονός που κάνει την καρδιά σας να εργάζεται πιο σκληρά από το κανονικό, για να διατηρήσει την κανονική ροή του αίματος. Αν δεν αντιμετωπιστεί, η υπέρταση μπορεί να οδηγήσει σε πολλά προβλήματα υγείας, όπως καρδιακή ανεπάρκεια, εγκεφαλικό επεισόδιο ή νεφρική νόσο.
Πολλές μελέτες έχουν δείξει μια σχέση μεταξύ της υψηλής πρόσληψης αλατιού και της υπέρτασης, αλλά είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι δεν έχουν γίνει δοκιμές σε υγιή άτομα με φυσιολογική αρτηριακή πίεση, οπότε δεν έχει καθοριστεί πλήρως αν η μείωση του αλατιού είναι σημαντική για όλους. Η επιστήμη δεν είναι ξεκάθαρη σχετικά με το αν η κατανάλωση υπερβολικού αλατιού μπορεί να οδηγήσει σε καρδιαγγειακές παθήσεις (CVD). Ορισμένες μελέτες δείχνουν μια καμπύλη σχήματος U, που σημαίνει ότι ο κίνδυνος καρδιαγγειακής νόσου αυξάνεται τόσο στο υψηλό όσο και στο χαμηλό άκρο της πρόσληψης αλατιού.
Αύξηση της δίψας
Η κατανάλωση τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι, όπως τα πατατάκια ή οι ξηροί καρποί, μπορεί να σας κάνει να αισθάνεστε πιο διψασμένοι. Αυτό είναι το σώμα σας, που… σας λέει ότι έχει μια ανισορροπία νερού και νατρίου. Πιθανότατα θα πιείτε περισσότερο νερό, για να το εξισορροπήσετε, αλλά αν έχετε υψηλή αρτηριακή πίεση ή πρήξιμο μπορεί να επιδεινωθούν. Ωστόσο, το να πίνετε νερό μετά την κατανάλωση πολλών αλατισμένων τροφών είναι σημαντικό, διαφορετικά μπορεί να αφυδατωθείτε.
Ένα άλλο αποτέλεσμα της κατανάλωσης περισσότερου νερού είναι ότι πιθανότατα θα χρειαστεί να ουρήσετε περισσότερο. Το να τρέχετε συχνά στην τουαλέτα μπορεί να είναι ενοχλητικό, ενώ κάθε φορά που ουρείτε, χάνετε ασβέστιο. Το ασβέστιο είναι ένα σημαντικό μέταλλο και ηλεκτρολύτης, που το σώμα σας χρειάζεται για την πήξη του αίματος, τη ρύθμιση του καρδιακού παλμού σας και πολλά άλλα.
Πέτρες στα νεφρά
Εάν δεν πίνετε αρκετό νερό, αλλά η διατροφή σας είναι πλούσια σε αλάτι, μπορεί να διατρέχετε αυξημένο κίνδυνο δημιουργίας πέτρας στα νεφρά. Οι πέτρες στα νεφρά αποτελούνται από ασβέστιο και οξαλικό ή ουρικό οξύ, και, αν γίνουν αρκετά μεγάλες, μπορεί να προκαλέσουν πόνο.
Επειδή η κατανάλωση υπερβολικού αλατιού μπορεί να αυξήσει το πόσο ασβέστιο περνάει από τα νεφρά σας και καταλήγει στα ούρα σας, μπορεί να σας θέσει σε αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξετε πέτρες στα νεφρά. Το να μένετε ενυδατωμένοι μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο.
Ο κίνδυνος καρκίνου του στομάχου μπορεί να αυξηθεί
Περισσότερα από 25.000 νέα περιστατικά καρκίνου του στομάχου διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο στις ΗΠΑ. Ορισμένες μελέτες δείχνουν μια σχέση μεταξύ της υπερβολικής πρόσληψης αλατιού και του καρκίνου του στομάχου. Ωστόσο, οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν ακριβώς πώς ή αν το αλάτι αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του στομάχου ή αν αυτός αυξάνεται από τα άλλα τρόφιμα, που καταναλώνονται μαζί με το αλάτι.
Οι ερευνητές λένε ότι χρειάζονται περισσότερες έρευνες προτού γίνει κάτι γνωστό με βεβαιότητα.
Πόσο αλάτι πρέπει να τρώτε την ημέρα;
Οι διατροφικές οδηγίες συνιστούν λιγότερο από 2,3 mg αλατιού την ημέρα για όλες τις ηλικίες, δηλαδή περίπου ένα κουταλάκι του γλυκού. Ενώ αυτό μπορεί να είναι μια καλή κατευθυντήρια γραμμή για τα άτομα που ζουν με νεφρική νόσο ή καρδιακά προβλήματα, πολλές μελέτες δείχνουν ότι το όριο θα πρέπει να αυξηθεί για τον υπόλοιπο πληθυσμό.
Το πρόβλημα με τις διατροφικές μελέτες είναι ότι πολλές από αυτές είναι μόνο μελέτες παρατήρησης και δεν αποδεικνύουν την αιτιώδη συνάφεια. Για να αποδειχθεί μια άμεση σχέση μεταξύ αλατιού και υγείας, χρειάζονται κι άλλες μελέτες.
Υπάρχουν αρκετές καλής ποιότητας μελέτες που εξέτασαν την πρόσληψη αλατιού και τις καρδιακές παθήσεις και τον θάνατο από οποιαδήποτε αιτία. Αυτές οι δοκιμές εξέτασαν εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους και διαπίστωσαν ότι:
οι άνθρωποι που καταναλώνουν υπερβολικές ποσότητες αλατιού διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο για καρδιακές παθήσεις και θάνατο,
τα άτομα που τρώνε πολύ λίγο αλάτι διατρέχουν, επίσης, υψηλότερο κίνδυνο για καρδιακές παθήσεις και θάνατο,
οι άνθρωποι που καταναλώνουν 2,6-5 mg αλατιού την ημέρα έχουν τον χαμηλότερο κίνδυνο.
Αυτό είναι αρκετά περισσότερο από τα 2,3 mg, που απαιτούν οι διατροφικές οδηγίες. Η επιστήμη δεν έχει ακόμη αποσαφηνίσει τι πρέπει να γίνει σχετικά με την πρόσληψη αλατιού, αλλά φαίνεται ότι θέλουμε το αλάτι, γιατί το σώμα μας το χρειάζεται. Το «κλειδί» είναι να βεβαιωθείτε ότι δεν παίρνετε πολύ ή πολύ λίγο. Η μείωση της ποσότητας των συσκευασμένων τροφίμων στη διατροφή σας θα σας βοηθήσει περισσότερο στο να μειώσετε το νάτριο στη διατροφή σας από ό,τι το να αφαιρέσετε το αλάτι από παντού.
Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι δεν έχουν όλα τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε νάτριο αλμυρή γεύση. Ορισμένα, όπως η σάλτσα σόγιας, έχουν σίγουρα, όμως άλλα τρόφιμα, όπως τα ψωμιά και τα δημητριακά, μπορεί να έχουν υψηλά επίπεδα νατρίου χωρίς να είναι αλμυρά. Πάνω από το 70% της περίσσειας νατρίου στη διατροφή μας προέρχεται από επεξεργασμένα ή συσκευασμένα τρόφιμα.
Το συμπέρασμα
Το αλάτι είναι ένα βασικό μέταλλο που χρειάζεται το σώμα σας, αλλά δεν μπορεί να το παράγει μόνο του. Ωστόσο, με την επικράτηση των εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων στη διατροφή στις μέρες μας, είναι εύκολο να τρώμε πολύ αλάτι, το οποίο μπορεί να προκαλέσει αυξημένο κίνδυνο υπέρτασης, πέτρες στα νεφρά, καρκίνο του στομάχου και άλλες παθήσεις.
Εάν έχετε κάποια πάθηση όπως υψηλή αρτηριακή πίεση ή πέτρες στα νεφρά, μιλήστε με τον γιατρό σας για το πόσο αλάτι χρειάζεστε πραγματικά στη διατροφή σας και πώς να εργαστείτε, για να μειώσετε την πρόσληψή του.
