Το ζήτημα της προστασίας της μητρότητας στον χώρο της εκπαίδευσης επανέρχεται ξανά στο προσκήνιο, φωτίζοντας μια από τις πιο χαρακτηριστικές αντιφάσεις του ελληνικού κράτους: την άνιση μεταχείριση μεταξύ μόνιμων και αναπληρωτών εκπαιδευτικών.
Παρότι οι αναπληρώτριες εκπαιδευτικοί καλύπτουν διαρκώς κρίσιμες ανάγκες στα σχολεία σε κάθε γωνιά της χώρας, εξακολουθούν να μην απολαμβάνουν ίσα δικαιώματα στις άδειες εγκυμοσύνης, μητρότητας και ανατροφής. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα χιλιάδες γυναίκες στον χώρο της εκπαίδευσης να αναγκάζονται να αναβάλλουν την τεκνοποίηση ή ακόμη και να διακινδυνεύουν την υγεία τους και την υγεία του παιδιού τους.
Ο «αναπληρωτής της βαλίτσας»
Η ανεπαρκής στήριξη συνδέεται άμεσα με το ιδιαίτερο εργασιακό καθεστώς των αναπληρωτών. Κάθε χρόνο αλλάζουν τόπο εργασίας, πολλές φορές σε νησιά και απομακρυσμένες περιοχές, χωρίς καμία εγγύηση για σταθερότητα. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, η οργάνωση προσωπικής και οικογενειακής ζωής γίνεται εξαιρετικά δύσκολη — πολλές φορές αδύνατη.
Η άδεια μητρότητας που… δεν φτάνει
Στην πράξη, οι αναπληρώτριες εκπαιδευτικοί έχουν μικρότερο χρόνο άδειας και χωρίς κατοχυρωμένο δικαίωμα επανόδου στον ίδιο τόπο εργασίας. Αυτό σημαίνει ότι μια εγκυμοσύνη μπορεί να οδηγήσει:
σε απώλεια εισοδήματος,
σε πιθανή απώλεια θέσης,
σε πίεση να εργαστούν ενώ χρειάζονται ιατρική προστασία.
Για πολλές εκπαιδευτικούς, η απόφαση να αποκτήσουν παιδί μετατίθεται για «αργότερα» — συχνά μετά από 10-15 χρόνια εργασίας ως αναπληρώτριες.
Το δημογραφικό μέσα από τα μάτια των εκπαιδευτικών
Την ώρα που η χώρα μιλά για τη μείωση των γεννήσεων και την ανάγκη στήριξης των νέων οικογενειών, οι εκπαιδευτικοί που διαμορφώνουν τις επόμενες γενιές βρίσκονται αντιμέτωποι με εμπόδια που τους αποθαρρύνουν να αποκτήσουν οι ίδιοι παιδιά.
Δεν είναι εύκολο να ζητάς από τους νέους να δημιουργήσουν οικογένεια, όταν η εργασιακή πολιτική τους ωθεί στην ανασφάλεια.
Τι χρειάζεται να αλλάξει
Η λύση δεν είναι περίπλοκη — είναι θέμα πολιτικής βούλησης και δικαιοσύνης.
Χρειάζεται:
✔ Ισοτιμία αδειών μητρότητας για όλες τις εκπαιδευτικούς
✔ Διασφάλιση επιστροφής στον ίδιο τόπο εργασίας μετά την άδεια
✔ Σταθερό εργασιακό πλαίσιο που δεν τιμωρεί τη δημιουργία οικογένειας
Το μήνυμα είναι απλό
Ο/Η εκπαιδευτικός που φροντίζει τα παιδιά όλων των οικογενειών της χώρας πρέπει να έχει τη δυνατότητα να δημιουργήσει και να φροντίσει τη δική του οικογένεια, χωρίς φόβο, χωρίς ανασφάλεια, χωρίς αναβολές.
Η στήριξη της μητρότητας στην εκπαίδευση δεν είναι «προνόμιο».
Είναι δικαίωμα. Και είναι επίσης επένδυση στο μέλλον της κοινωνίας.
